De kracht van taal bij burn-outbegeleiding
‘De rek is er uit’, ‘Tijd heelt alle wonden’, ‘Ik ben opgebrand’, …
Deze beeldspraak passeert regelmatig de revue tijdens gesprekken die onze collega Saskia Poelmans als psychologe voert met personen met stress- en burn-outklachten. Saskia is een grote taalliefhebber en maakt zelf graag gebruik van metaforen in haar begeleidingen. Een metafoor kan heel krachtig zijn. Eén beeld kan een heel verhaal samenvatten. Toch is voorzichtigheid geboden, want deze kracht kan zowel positief als negatief uitpakken. Als je jezelf of iemand anders bovenstaande metaforen hoort uitspreken, zou er een alarmbelletje moeten afgaan. Saskia licht toe waarom.
Probeer maar eens terug rek te krijgen in een uitgerokken elastiek. Of zit maar eens ergens te wachten tot de tijd alle wonden geheeld heeft, je kan net zo goed wachten op Godot om er maar een andere zegswijze tegenaan te gooien. Of nog erger, probeer van iemand die opgebrand is tot as, maar eens een nieuwe persoon op te bouwen. Liefst even vurig gepassioneerd als de vorige versie, niet beseffend dat het een kwestie van tijd is voor deze nieuwe persoon opnieuw in lichterlaaie staat.
Niet enkel coachees bezondigen zich aan dit fatalistische taalgebruik, ook collega burn-outbegeleiders of sprekers over het onderwerp. Heb je ooit een opleiding of presentatie over burn-out gevolgd? Dan is er ongetwijfeld een afbeelding van een opgebrande lucifer voorbijgekomen. Het wordt al niet veel beter wanneer je zelf afbeeldingen over burn-out gaat opzoeken om in een workshop te gebruiken: naast de opgebrande lucifers vind je dan ook geknapte touwen en ontplofte hoofden. Opnieuw beelden waar je niet bepaald hoop van krijgt.
Saskia gelooft sterk in de filosofie: ‘Ik zeg dus ik ben’ (mijn variant op Descartes zijn Cogito ergo sum). Als ik zeg dat de rek uit mijn elastiek is, verwacht ik niet dat ik nog beter zal worden en zal ik mij wanhopig voelen. Als ik zeg dat tijd alle wonden heelt, dan voel ik mij machteloos en kan ik niets anders doen dan mij slecht voelen en wachten tot het ooit over gaat zonder te weten wanneer.
Als ik zeg dat ik ben opgebrand, dan ben ik er zelfs niet meer…
In haar begeleidingen gaat Saskia dan ook graag met cliënten op zoek naar metaforen die eigenaarschap over het leven als boodschap hebben. Beelden die hoop brengen en mensen terug doen geloven dat ze grip kunnen krijgen op hun situatie, dat zij zelf hun situatie in een gewenste richting kunnen sturen. Een batterij die leeg is, kan je weer opladen. Een tank die leeg is kan je weer vullen. Mits je de juiste methodes kent, methodes die voor jou werken, want een benzinemotor rijdt niet op diesel en vice versa.
Nog een goed beeld is ‘voorkomen is beter dan genezen’, want er zijn heel wat tips en tricks die je kan toepassen als persoon om met stress te leren omgaan en om zo een burn-out te vermijden. Je hebt altijd een keuze in het leven (jij kiest waar jouw tijd naartoe gaat, jij kiest om dat obligatoire familiebezoekje te doen terwijl je liever jezelf met een goed boek in de zetel zou nestelen, jij kiest om wel of niet pauze te nemen, jij kiest om er nog een taak bij te nemen terwijl je eigenlijk weet dat je er geen tijd voor hebt, jij kiest ervoor om positieve of negatieve gedachten te hebben bij een objectieve situatie,…).
De gebraden duiven vliegen natuurlijk niemand in de mond. Deze tips en tricks vragen moed, doorzettingsvermogen (een kwaliteit die personen met een aanleg voor burn-out te over hebben), maar ook (en dat vinden ze vaak verschrikkelijk) falen. Het bewandelen van een nieuwe weg verloopt altijd moeilijk in het begin, je zal verschillende drempels tegenkomen op je weg en soms zullen deze je laten besluiten om te keren en verder je vertrouwde pad te volgen. Maar bij elke wandeling kan je opnieuw kiezen voor de nieuwe weg en zo tot unieke (in)zichten komen.
Dat is wat Saskia doet bij een burn-out begeleiding: samen met jou op pad gaan, op zoek naar jouw persoonlijke handleiding om jouw tekort aan energie weer aan te vullen.
Wil je hierover graag meer in detail praten?
Contacteer Saskia Poelmans of bel ons op 053/85 77 77.
Relevante Tips, Nieuws & Inzichten
To burn on or to burn out? That is not the (right) question
Deze maand verschijnt er een boek over een nieuw ‘fenomeen’ zijnde de ‘burn-on’. Wat houdt dit fenomeen precies in? Is het vernieuwend of toch eerder oude wijn in nieuwe vaten? En kunnen we wat met deze nieuwe term? Is het een meerwaarde voor de praktijk? Ik ga er graag wat dieper op in.
Brown-out, de volgende pandemie?
Uit getuigenissen van coachees in burn-outbegeleiding blijkt dat burn-out geen eenvoudige oorzaak-gevolg relatie is, zo getuigt Saskia Poelmans, psycholoog en burn-outcoach bij Skill BuilderS. Vaak is er een complex samenspel van verschillende factoren in de werkcontext die elkaar beïnvloeden in positieve of negatieve zin, en die ook nog eens versterkt of afgezwakt worden door persoonlijke factoren.
De zin en onzin van burn-out als selectiecriterium
Het aantal werknemers met burn-outklachten neemt jaar na jaar toe. Steeds meer burn-outpatiënten komen voor lange tijd op een ziekte- of invaliditeitsuitkering terecht. De regering wil dan ook meer inzetten op re-integratie van deze groep als oplossing voor het tekort aan krachten op onze arbeidsmarkt. Maar is het voor jou als werkgever wel een goede zet om een (ex-)burn-outpatiënt een kans te geven op de werkvloer? Saskia Poelmans, psycholoog en stress & burn-out coach bij Skill BuilderS, ging op onderzoek.
