Het belang van slaap

Een gebrek aan slaap ... Denk aan ouders van jonge kinderen, mantelzorgers, vrouwen in de menopauze, mensen die in shiften werken, … en de groep die wij zien in onze begeleidingen: mensen met stressklachten. Hoe komt dit?

Stress zorgt voor een staat van alertheid, je lichaam denkt dat er gevaar dreigt en hoe moe en uitgeput je ook bent, je mag en zal niet in slaap vallen. Je stresssysteem doet waarvoor het bedoeld is. Alleen niet zo handig als je overdag met deadlines, ontplofte mailboxen en eindeloze to do-lijsten aan de slag moet.  

Omgekeerd zorgt het slaaptekort voor meer stress, tijdens de nacht zelf, want je maakt je zorgen over het feit dat je er ’s anderendaags weer vroeg uit moet en je begint te piekeren omdat je niets anders om handen hebt. Ook overdag voel je de gevolgen van slaapgebrek op je productiviteit en weerbaarheid. Met andere woorden er ontstaat door het slaaptekort meer werkdruk: je krijgt minder gedaan én je kunt er ook nog eens minder goed mee om. Daarom zou je kunnen stellen dat een stressprobleem per definitie een slaapprobleem is en omgekeerd. We vinden het dan ook belangrijk om hiervoor aandacht te hebben in onze begeleidingstrajecten met betrekking tot welzijn. 

• zelfs fruitvliegen met een slaaptekort daar gevolgen van dragen? Zo blijken ze geheugenstoornissen te vertonen, hebben ze een kortere levensduur en kunnen ze minder goed tegen stress dan fruitvliegen die wel de nodige slaap hadden gekregen. Van het kleinste tot het grootste dier, we hebben allemaal onze slaap nodig.
• een volwassen persoon gemiddeld 7 a 8 uur slaap nodig heeft?
• op cognitief vlak slaaptekort ervoor kan zorgen dat je moeilijker nieuwe dingen aanleert, concentratieproblemen krijgt, je moeilijker beslissingen kan nemen, moeilijker problemen kan oplossen, geheugenproblemen krijgt, je meer fouten maakt, je reactiesnelheid trager is, het moeilijker is om taken af te werken en je minder creatief bent?
• op emotioneel vlak slaaptekort ervoor zorgt dat je moeilijker je emoties en gedrag kan beheersen, minder weerbaar bent en moeilijker met verandering om kan? Slaaptekort wordt zelfs gelinkt aan depressie en zelfmoord.
• op gezondheidsvlak het je risico op diabetes kan verhogen (door een hogere bloedsuikerspiegel)? Ook zo voor hart- en vaatziekten of de ziekte van Alzheimer (doordat je lichaam normaal gezien tijdens je slaap heel wat herstellingswerken doet), zelfs vruchtbaarheidsproblemen (doordat slaap ook mee de hormonen regelt), …
• dat daarom wordt ingeschat dat een slecht slapende werknemer een bedrijf maar liefst 2.500 euro per jaar kost?
• dat je voor deze effecten niet kan compenseren door overdag een powernap te doen en ook niet door in het weekend bij te slapen. Structureel voldoende slaap in bouwen is essentieel!
• dat zelfs de meest geavanceerde (sport)horloge er behoorlijk naast zit in het inschatten van je slaapkwaliteit? Beter is om op je eigen gevoel af te gaan: voel ik me ’s morgens uitgeslapen? Heb ik overdag energie? …
• dat wat je overdag doet bepaalt hoe goed je ’s nachts slaapt? Denk maar aan natuurlijk licht absorberen, bewegen, cafeïne-gebruik, welke maaltijden je wanneer nuttigt, … En omgekeerd je slaap zal bepalen wat je doet, welke voeding je nuttigt, … Hallo vicieuze cirkel!
• dat regelmatig bewegen even effectief blijkt als slaapmedicatie?
• dat het effect van warme melk drinken voor het slapengaan een mythe is? In melk zit inderdaad tryptofaan wat de neurotransmitter serotonine helpt om het slaapritme te regelen, maar je zou al liters ervan moeten drinken voordat het effect heeft.
• er zo nog heel wat mythes en misverstanden over slaap de ronde doen?