De krachtige driehoek: hoop – acceptatie - vertrouwen
“Misschien is acceptatie niet meer of minder dan hoop omzetten in vertrouwen”
Deze vraag stelt onze collega Saskia Poelmans, psycholoog en stress- & burn-outcoach. Pasen staat symbool voor de kracht van hoop. Het herinnert ons eraan dat er zelfs na de donkerste momenten, een nieuwe start komt. Hoop die we goed kunnen gebruiken nu de wereldeconomie onzekerder is dan ooit, het faillissementen lijkt te regenen en het aantal mensen dat ziek aan de kant van de samenleving staat, piekt.
Wat is hoop?
Hoop heeft het al moeilijk om tegengewicht te bieden aan al deze gebeurtenissen. En dan heeft het in de loop der tijd ook nog eens een negatieve bijklank gekregen. Het zou naïef zijn, acceptatie in de weg staan en als het ware passief wachten zijn op Godot.
Hoop is vaak het kompas dat ons vooruit duwt in tijden van onzekerheid. Het biedt ons de moed om vooruit te kijken, zelfs wanneer de toekomst onzeker lijkt. Laat ons een lans breken voor de krachtige driehoek: hoop – acceptatie en vertrouwen.
Wanneer we geconfronteerd worden met onzekerheid over de toekomst zoals vandaag het geval is, komt daar vaak angst bij kijken. Het is normaal om bang te zijn voor het onbekende, voor het verlies van zekerheid. Het is onaangenaam om je angstig te voelen en heel vaak hebben we dan ook de neiging om angst te bestrijden met hoop.
Hoop doet leven, zong Will Tura.
Al durven kwatongen ook wel eens beweren dat hoop doet lijden, dat hoop komt met een schaduw. Wat als deze hoop alle ruimte in beslag neemt die we nodig hebben voor acceptatie? Hoop is het verlangen naar iets anders, terwijl acceptatie gaat om het volledig omarmen van het moment zoals het is met alle emoties die daarbij horen zoals ook angst. Twee tegenpolen toch?
Acceptatie en hoop als stap naar vertrouwen
Maar misschien is het niet zo dat je eerst alle hoop moet verliezen om tot acceptatie te komen. Misschien is acceptatie juist de eerste stap naar vertrouwen in de toekomst. Als we kunnen accepteren wat er nu is, kunnen we ruimte creëren om hoop om te zetten in iets stevigers – in vertrouwen. Vertrouwen dat we, wat er ook gebeurt, de kracht hebben om ermee om te gaan, om ons aan te passen en te groeien. Wanneer acceptatie en hoop elkaar vinden, ontstaat er vertrouwen. Vertrouwen in onszelf en in de toekomst.
Denk maar eens aan wat er zou gebeuren als we acceptatie/angst en hoop naast elkaar laten bestaan. Als we zouden kijken naar de leerkansen die acceptatie/angst ons kunnen bieden. Dan zouden we angst niet hoeven te verslaan, maar moeten erkennen voor wat het ons vertelt. Angst is vaak de verborgen partner van hoop. Het omarmen van angst en onzekerheid is misschien wel de grootste stap om van hoop naar vertrouwen te gaan in de toekomst. Wanneer we onze angsten accepteren, kunnen we de kracht vinden om verder te kijken dan dat wat ons verlamt. Dan is hoop niet de mogelijkheid om iets niet te verliezen, maar juist de mogelijkheid om iets nieuw op te bouwen.
Zo kan bij gezondheidsproblemen de angst om je job te verliezen, soms verlammend werken waardoor je niet anders kan dan hopen dat je toch nog beter wordt. Maar als je deze angst accepteert en bekijkt voor wat ze is en wat ze je leert, dan zie je dat je bv. zingeving heel belangrijk vindt, anderen kan inspireren en zelf geïnspireerd worden. En dan komt er ook ruimte om te zien dat werk niet de enige manier is om dat te bewerkstelligen. Blijkt dat er heel veel mogelijkheden zijn. Zo komt er ruimte voor vertrouwen in jezelf en de toekomst in plaats van hoop wat veel fragieler, kwetsbaarder voelt.
Dus wanneer we onze angsten accepteren komt er ruimte voor hoop en vertrouwen.
Hoop als motor voor groei
In deze paastijd mogen we ons dus realiseren dat acceptatie niet betekent dat we onze hoop opgeven, maar dat we leren om deze hoop om te zetten in vertrouwen. Vertrouwen in onszelf, vertrouwen in anderen en vertrouwen in de toekomst. Zoals Stephen Schwartz zei: “Though hope is frail, it’s hard to kill.” Hoop is misschien breekbaar, maar wanneer we deze hoop koppelen aan vertrouwen, wordt het een krachtige motor die ons in staat stelt om te groeien, te handelen en te vernieuwen. Hoop zonder actie kan leiden tot teleurstelling, omdat het slechts een wens blijft zonder concrete basis. Maar wanneer we hoop omarmen en het omzetten in vertrouwen, ontstaat er ruimte voor actie. Dit is het moment waarop hoop niet langer iets fragiels is, maar een fundament voor groei en verandering. Vertrouwen in de toekomst maakt het mogelijk om niet alleen te hopen, maar te handelen, te veranderen en nieuwe mogelijkheden te creëren.