Jenga toren

Work-life-health jenga

Inzicht
08 december 2024

Steeds meer mensen met een chronische ziekte combineren die job, die anderen met een heel slecht gekozen term ziekteverlof noemen, met een ‘echte’ job. En dat is een goede zaak, arbeid is een recht, en veel zieken willen niets liever dan iets kunnen betekenen op de arbeidsmarkt. En de arbeidsmarkt wil niets liever dan deze vaardigheden en kwaliteiten kunnen inzetten. Maar dat brengt wel de nodige uitdagingen met zich mee. Eén zo’n uitdaging is de work-life balance, volgens onderzoek ervaren mensen met een chronische ziekte of beperking daar drie keer zo vaak moeilijkheden mee als andere werknemers (Bourdeaud’hui & Vanderhaeghe, 2015). Ik noem deze vorm van work-lifebalance voor gevorderden ook wel eens work-life-health jenga

Wil je het blokje ‘werk’ oppikken, begint de rest van de toren te wankelen: minder rust, minder tijd voor je oefeningen, minder tijd om naar doktersafspraken te gaan of om al die administratie te doen, … en meestal valt het blokje zelfzorg dan naar beneden. Misschien heb je het blokje fysieke rust nog net kunnen redden. Echte zelfzorg of me-time is zorgen voor je geest, voor de nodige prikkels en stof tot nadenken, voor kwalitatieve verbindingen met belangrijke anderen, voor tijd om stiekeme dromen en verlangens waar te maken. En het is dat soort me-time dat er vaak bij inschiet. 

Werknemers met een chronische ziekte of beperking horen wel eens:  ‘zo fijn dat progressief werken, dan heb je nog wat tijd voor jezelf.’, maar de realiteit is niet zo idyllisch. Heel vaak beschrijven medewerkers met een chronische ziekte dat ze al de tijd buiten het werk nodig hebben om te herstellen van het werk en dat er geen tijd over blijft voor iets anders. Werknemers met een chronische ziekte hebben een sterke drang om te overcompenseren omwille van de ideeën die in de maatschappij bestaan dat medewerkers met een beperking of ziekte minder productief of waardevol zouden zijn (Jammaers, Zanoni, & Hardonk, 2016). Alles geven op het werk om ‘normaal’ gevonden te worden en dan ’s avonds niets anders meer kunnen dan op de zetel liggen met als gevolg schuldgevoel naar het gezin en frustratie ten opzichte van alles wat ze nog voor zichzelf wilden. Hoewel ze zich sterk bewust zijn van dat overcompenseren en de kost ervan, is de drang toch vaak te sterk. Velen nemen zelfs extra medicatie om hun lichaam te pushen richting werken. 

Met wat goede wil kan je spreken van een work-health balance, maar het stukje ‘life’ is dan opgeofferd voor wat onze samenleving het hoogste goed lijkt te vinden. Leven om te werken.

En dat net op een moment dat je geconfronteerd bent met het feit dat onze gezondheid eindig is, zelfs het leven eindig is. Waarom offeren we dan toch alles op voor dat blokje werk?

Of is het misschien het blokje ‘de mening van anderen’ waar we te voorzichtig mee omspringen? 

  • Wat gaan ze denken als ik tijdens de middagpauze even ga rusten in plaats van gezellig mee te lunchen? Weten ze dat ik anders het einde van de werkdag niet haal? 
  • Wat gaan ze denken als ik steevast niet werk op vrijdag in mijn progressieve werkschema? Weten ze hoezeer ik die energie nodig heb om het weekend met mijn gezin te kunnen doorkomen? 
  • Wat gaan ze denken als ik wel tijd en energie heb voor vrijwilligerswerk, een blog of boek schrijven, een bepaalde hobby of een rol in de patiëntenvereniging, …, maar nog niet mijn aantal werkuren opschaal?, … 

Mogelijks verklaart dit ‘blokje’ ook waarom mensen met een chronische ziekte maar weinig gebruik maken van de hulpmiddelen die de werkgever aanbiedt in het kader van hun work-lifebalancebeleid of het recht op redelijke aanpassingen die de wetgeving voorziet (Foster, 2007). Dit soort blokjes maken je toren instabiel.

Het is net belangrijk om jouw toren heel zorgvuldig op te bouwen. Om heel zorgvuldig te kiezen welke blokjes en hoeveel er een plaats krijgen om een stabiele basis te bouwen. Een basis waar je steeds naar terug kan en opnieuw van kan vertrekken bij een terugval of een inschattingsfout. Je hoofd moet immers ook nog vaak aanpassen aan de nieuwe grenzen van je lichaam.

Bouw een stabiele toren

Wil je graag een stabiele toren bouwen waar je werk ook deel van uitmaakt?

Weet dat er hulp voor handen is, je hoeft dit niet alleen uit te zoeken. 

  • Heb je je werk verloren door medische overmacht? 
    Dan heb je misschien een terug-naar-werk voucher die je kan inzetten? 
     
  • En anders is er ook nog het individueel maatwerk waarin er een begeleidingsbudget voorzien is om jou en je werkgever te ondersteunen in dit proces 

Interesse? Wens je meer info?