Ben jij nog dezelfde persoon als voor corona?
Er is inmiddels al heel wat inkt gevloeid over het effect van het coronavirus op de economie, op de arbeidsmarkt, op ons mentaal welzijn, … Maar wat als de impact van de pandemie veel verder gaat dan dat? Wat als het coronavirus ook de mogelijkheid heeft om iets te veranderen dat we altijd als onveranderbaar hebben gezien, iets waarvan we nooit dachten dat we het zouden kwijtraken? Saskia Poelmans, Coach bij Skill BuilderS, vraagt zich in dit artikel af of er voor elk van ons iets zoals een pre- en post-coronapersoonlijkheid bestaat.
Het is een column van professor Anseel in De Tijd die me aan het denken zette. Hij schrijft het volgende:
“Ik moet iets bekennen. Ik ben een huismus geworden. Hoe meer de coronacrisis me afzondert van anderen, hoe moeilijker ik de deur uit te krijgen ben. Geef me de vier muren van mijn thuisbureau en een laptop en ik ben de koning te rijk. Was ik altijd al introvert? Ik denk het niet. Na een presentatie of les kreeg ik vaak de commentaar dat ik nogal uitbundig tekeerging op het spreekgestoelte. En vroeger kreeg je me met geen stokken naar huis op een avondje uit. Nu vermijd ik menselijk contact. Het vooruitzicht van een dag naar kantoor met al zijn koetjes en kalfjes maakt me moe. Toen vorige week in Sydney een nieuwe lockdown aangekondigd werd, huilden de kranten van verontwaardiging. Ik kon alleen maar denken ‘Fijn.’”
Een verhaal dat ik tegenwoordig wel vaker hoor. Waar we een jaar geleden allemaal de muren van ons kot danig beu waren en snakten naar de terugkeer naar kantoor. Hoor ik nu toch eerder gemengde reacties. Sinds 28 juni is het niet meer verplicht om thuis te werken en een aantal mensen kregen daardoor de kans om telewerken af te wisselen met werken op kantoor. En deze grote terugkeer lijkt ons toch niet te brengen wat we gehoopt hadden. Hoe fijn het ook is om de collega’s terug te zien. Na een dag op kantoor zijn we vermoeider en hebben we minder werk verzet dan na een dag thuiswerk.
Hoe komt dat toch?
Is het zoals met vele nostalgische dingen? Dat ze beter zijn in ons geheugen dan in het echt? Zoals de kaastaart van de bomma die je al tien keer volgens haar recept hebt proberen te maken, maar toch nooit helemaal hetzelfde smaakt. Zoals die ene plek waar je als kind dolgraag op vakantie ging, maar die twintig jaar later toch niet dezelfde dingen oproept als je de vakantie met je partner of gezin over doet. Hebben we op dezelfde manier die werkdagen op kantoor geromantiseerd?
Of zou het werkelijk kunnen dat de coronapandemie en onze nieuwe manier van werken en leven onze persoonlijkheid heeft veranderd?
Het onderzoek naar persoonlijkheid heeft doorheen de geschiedenis al een hele weg afgelegd. Zo vertrok Hippocrates ooit vanuit het idee dat je persoonlijkheid bepaald wordt door de mate waarin bepaalde lichaamssappen aanwezig zijn. Zo kwam hij tot vier ‘temperamenten’: sanguinisch, cholerisch, melancholisch en flegmatisch, afhankelijk van of er respectievelijk vooral bloed, gele gal, zwarte gal of slijm aanwezig was. Om je maar een idee te geven van hoe we met voortschrijdende inzichten en onderzoeken steeds ons idee moeten bijstellen. Zo ook het idee dat persoonlijkheid een vast gegeven is. Een aantal hedendaagse theorieën omtrent persoonlijkheid (zoals de ASTMA-theorie van Roberts of de DATA-theorie van Woods) stellen dat hoe meer je een bepaald gedrag stelt, hoe meer het deel zal worden van je persoonlijkheid. Dus als wij een jaar lang contacten moeten vermijden dan zal dat er voor zorgen dat we ook daadwerkelijk introverter worden van persoonlijkheid. Of als wij een jaar lang nauwgezet regels moeten volgen die al eens durven te veranderen dan zal dat ervoor zorgen dat we ook zorgvuldiger worden. Samengevat zou het volgens deze theorieën dus perfect kunnen dat de coronacrisis onze persoonlijkheid veranderd heeft.
Voor wie dit allemaal toch wat verontrustend vindt, heb ik misschien nog wel geruststellend nieuws. Het blijft namelijk afwachten hoe duurzaam dit effect is, want als we binnenkort weer volop in contact komen met collega’s, klanten, … en dus meer extravert gedrag moeten stellen, zal dit ons allicht weer een stukje extraverter maken. Al hangt alles natuurlijk af van of/in welke mate oude gewoontes weer opnieuw opgepikt worden.
Wat betekent dit voor onze loopbaankeuzes?
Je zou dit heel gelaten kunnen bekijken: welke job ik ook doe, mijn persoonlijkheid past zicht er wel naar aan. Het zou heel wat loopbaancoaches zonder job zetten. Want waarom zou je je dan nog moe maken aan allerlei (denk)oefeningen en vragenlijsten om de job te vinden die bij jou past? Zelf bekijk ik het graag positief. Het maakt nog meer duidelijk hoe onze job ons kan helpen te groeien en de persoon te worden die we willen zijn. Het blijft dus belangrijker om regelmatig te reflecteren over jezelf en je loopbaan.
Wat betekent dit voor de terugkeer naar kantoor en de samenwerking binnen teams?
Er zouden wel eens minder collega’s dan verwacht staan te springen om terug naar kantoor te gaan of fysieke meetings te houden. Bovendien, ervan uitgaande dat ieders persoonlijkheid in meer of mindere mate geïmpacteerd is door de coronacrisis, wil dat zeggen dat wanneer we de eerstvolgende keer op kantoor samenkomen met collega’s er een heel andere teamdynamiek zou kunnen ontstaan. Ik verwacht dat teamleden elkaar dus opnieuw zullen moeten gaan aftasten en leren kennen, opnieuw op zoek moeten gaan naar verbinding. Leidinggevenden voorzien dan ook best tijd voor dit proces en dienen dit goed voor te bereiden en door te denken, eventueel met behulp van een externe procesbegeleider.
