Comfortabel met je talenten

1. Blinde vlek? Werk aan je zelfkennis!

Bescheidenheid wordt systematisch aangehaald als dé voornaamste reden waarom mensen het moeilijk vinden om hun eigen talenten te benoemen, laat staan omschrijven of vol overtuiging aan een ander voorleggen. Maar wat velen bestempelen als bescheidenheid, is in de praktijk eerder een flatterend excuus om te verdoezelen dat je eigenlijk niet goed weet welke je talenten zijn. Je maskeert er je blinde vlek mee. We spreken van een blinde vlek wanneer je niet echt kan benoemen wat je wel en niet kan, of wat je goed of minder goed kan. Begin dus daarom met het vergroten van je zelfkennis: leer je sterktes en zwaktes kennen en benoemen. Dit is iets wat iedereen kan, of je nu bescheiden bent of net enorm zelfverzekerd en flamboyant. Je zelfkennis vergroten kan je op verschillende manieren doen en hieronder geef ik je er al graag eentje mee:

Start altijd met je gevoel. Raadpleeg een inspiratielijst van talenten, vaardigheden of kwaliteiten (via Google vind je er heel wat). Lees de omschrijvingen één voor één en focus zo goed mogelijk op je buikgevoel. Bij welke woorden voel jij dat er iets verandert aan de binnenkant, zelfs al is het maar een klein beetje? Welke termen resoneren? Misschien omdat ze bij jou passen, of misschien omdat je het graag (meer) zou zijn?

Teken nu op een blad papier drie kolommen:

• "Dit ben ik": in deze kolom plaats je alle resonerende woorden uit de inspiratielijst waar jij van voelt dat ze bij je passen
• "Onderweg": hier plaats je alle woorden die volgens jouw gevoel al wel een beetje bij je passen, maar die nog work in progress zijn
• "Wil ik graag zijn": hier komen de woorden die je gevoel zeker aanspreken maar waarvan je evengoed aanvoelt dat je er momenteel nog niet mee aan de slag bent gegaan in je leven

2. In plaats van zelftwijfel: flow

Wanneer we denken aan talenten, denken we vaak aan grootse, indrukwekkende verhalen en verwezenlijkingen. We zien beelden van Olympische atleten, verheven wereldverbeteraars en beroemde uitvinders van revolutionaire bedrijven die de wereld veranderden. Geen wonder dat we snel twijfelen aan onze eigen capaciteiten als we de lat spontaan zo hoog leggen!

Zie het liever als volgt: een talent is iets waarvoor je een natuurlijke aanleg hebt. Het is een zaadje dat in je schuilt en dat al dan niet zal ontkiemen. Sommige talenten ontwikkel je tijdens je leven en sommige niet. Talenten kunnen zich uiten in vaardigheden én in persoonlijkheidskenmerken. Wanneer je die elementen op de juiste manier combineert, ontplooi je je talent. Het ene talent ontwikkel je al wat meer dan het andere: soms beperkt het zich tot een leuke hobby en soms wordt het de grootste passie in je leven. Wat je ermee doet en hoe ver je er effectief mee geraakt of wil geraken, hangt dus volledig af van de kennis en vaardigheden die jij voor dat talent verzamelt en traint.

Een belangrijk feit is wel dat zelfs een sluimerend talent altijd aanwezig is. Talenten die je bezit, zullen daarom spontaan de kop opsteken in je dagelijks leven, of je er nu gericht aan werkt of niet. Je kent ongetwijfeld wel iemand die aanleg heeft om goed te kunnen tekenen, zonder dat hij daarvoor specifieke lessen heeft gevolgd. En meestal wanneer je hierover een compliment geeft, krijg je als antwoord: "Och, dit? Daar heb ik echt geen moeite in gestoken hoor. Dat zijn maar losse krabbels." Toch zie je dat die persoon er een ruw, weliswaar onontwikkeld talent voor heeft. Dat is aanleg. En dat gevoel dat het je geen moeite iheeft gekost om toch een resultaat te bereiken waar anderen bewondering voor kunnen hebben? Dat noemen we flow.

Als je je aanleg voor tekenen zou combineren met de juiste scholing én karaktereigenschappen, kan je je talent op je eigen manier echt gaan ontwikkelen. Afhankelijk van jouw unieke kwaliteiten, vaardigheden en aanpak word je dan misschien een portrettekenaar, abstract artiest, graffiti-kunstenaar of technisch tekenaar. Je kan er dus voor kiezen om een talent bewust te versterken of zelfs te ontwikkelen in een bepaalde richting, maar je kan het nooit zomaar aan- en uitschakelen. De aanleg is er en jij bepaalt wat je doet met de kaarten die je gedeeld werden.

Zoek je talenten dus niet te ver, maar ga zoeken in de flow. Bedenk vooral wat jij in het dagelijkse leven spontaan doet. Zonder al te veel nadenken of zonder uitzonderlijke inspanningen. Misschien ben je wel gewoon heel goed in rekenen, in het maken van analyses of het onthouden van feiten en details? Misschien kan jij enorm goed luisteren en empathie tonen, ben je een kei in plannen en organiseren of heb je een kalmerend effect op mensen? Bedenk maar eens wat jouw talenten zoal zijn - of ze nu al ontplooid zijn of niet - aan de hand van enkele richtvragen:

• Wat doe jij spontaan voor anderen, zonder erbij na te denken?
• Waarvoor weet men jou altijd te vinden?
• Wat kost jou echt geen moeite en vind je doodnormaal?
• Waar kan jij je tijd en energie moeiteloos in stoppen?
• Wanneer lijkt de tijd te vliegen voor jou? Waar haal je écht voldoening uit?

3. Angstig of vol zelfvertrouwen?

Misschien ben je, net zoals vele anderen, je wel bewust van je sterktes maar ben je vooral ook onzeker over jouw talenten. Je kijkt vol bewondering naar wat een ander kan en doet, maar vindt dat je eigen prestaties maar matig zijn. Of je bent van mening dat wat jij doet, maar normaal is. Niks om over op te scheppen. Iedereen zou het kunnen. Niet?

Wanneer je voornamelijk angstig bent over het uitspreken van je talenten, heb je vaak al wel een behoorlijk goede zelfkennis. Je bent dan vooral bang om er een engagement aan te koppelen net omdat je weet dat je niet alleen maar sterktes hebt, maar ook beperkingen. Je vreest dat wanneer je uitspreekt dat je een bepaald talent bezit, anderen zullen verwachten dat je dat talent ook 100% van je tijd zal waarmaken. En je wil natuurlijk geen torenhoge verwachtingen creëren of valse beloftes maken...

Wanneer je onzeker bent over je eigen talenten, heb je omwille van die engagementsangst eerder de neiging om bevestiging van buitenaf te zoeken. Het lijkt ook logisch: wanneer een ander je een complimentje geeft of je aanspreekt op één van je talenten, ervaart je lijf een boost van serotonine waardoor je je trots, waardevol en vol zelfvertrouwen voelt. Daardoor is de kans ook groot dat je je werk effectief goed gaat doen. Komen de uitspraken over je eigen kunnen van jezelf, dan heb je (nog) niet per se die serotonine die je humeur opkrikt, waardoor er meer ruimte ontstaat voor twijfel en zelfkritiek. Je voelt je veel minder zelfzeker en ondermijnt daarmee soms zelfs je kans op slagen.

Helaas is niet iedereen gezegend met een persoonlijke of professionele kring die spontaan positieve feedback geeft, dus is het niet altijd evident om dat soort informatie én die gegeerde serotonine te pakken te krijgen. Je kan dan drie kanten uit:

• Vissen naar complimentjes: je wringt jezelf in allerlei bochten om toch maar van anderen te horen dat je goed bezig bent. Hier loop je echter het risico steeds meer afhankelijk te worden van schouderklopjes van anderen. De valkuil van de people pleaser.
   
• Berusten: je legt je er simpelweg bij neer dat je talenten niet op een positieve manier benoemd en erkend worden. In dit geval riskeer je een diepgeworteld gevoel van middelmatigheid of zelfs minderwaardigheid omdat je denkt dat er aan jou niks bijzonders is. Hierdoor hou je een vicieuze cirkel in stand, want wanneer je jezelf een plekje onder de radar toekent, zullen anderen al snel die gedachte volgen.
   
• Actie ondernemen: je creëert je eigen serotonine-boosts! Je gaat bewust op zoek naar succesmomenten en staat jezelf toe om trots te zijn op jezelf en te genieten van je prestaties - klein of groot. Je leert om jezelf schouderklopjes te geven in plaats van te wachten tot een ander dat doet. Hier creëer je een positieve cirkel, want door te focussen op jezelf en jouw succeservaringen zullen anderen ook oppikken waar je goed in bent en beamen waar jouw talenten liggen.

Probeer het maar eens! Haal jezelf drie voorbeelden voor de geest van succesmomenten die je onlangs meemaakte. Het hoeft niets groots of wereldschokkends te zijn. Ga jezelf zeker ook niet ondermijnen door eraan toe te voegen dat het ook maar iets onbelangrijks was. Het is gewoon wat het is: jij die een succes boekte door te doen waar je goed in bent.

Veel succes!